Cannoot Cock , Kokken Coolen . Colen
Donders Leijten Mutsaerts . Metsaars
Peijnenborch Pijlijser Schellekens (van Gorp)
Van Beurden Van Dalem Van Dongen Van Meel
Van Mierlo Trompen, Valkenaars, Van de Wiel en Van Rijsewijk Overige familienamen

 


Terug naar het begin van deze Pagina

 

Cannoot

 

Onderzoek door , nog in de beginfase.

Deze familienaam is een afgeleide van een plaatsnaam Carnoy, vaak gebruikt voor een haagbeukenbos(je). In het Latijns genaamd carpinetum.

 


Terug naar het begin van deze Pagina

 

Cock , Kokken

Het onderzoek naar de herkomst van deze familie is nog in volle gang, doch is de stamvader gekend onder de naam Dyrc de Cock.  Voor dit onderzoek krijg ik veel informatie van Roger Kokken (living in België) en Rinus van den Heijkant

 


Terug naar het begin van deze Pagina

 

Coolen

Voor zover als het onderzoek naar onze voorouders is gevorderd ( tot begin 18de eeuw ) zijn onze stamvaders afkomstig uit de dorpjes Bladel en Netersel en begint bij Waltherus ( Wouter ) Coolen. Zijn achterkleinzoon Josephus geboren in 1814 te Netersel, is getrouwd in Hoogemierde en die zijn zoon Hendrikus geboren in 1852 te Hoogemierde is gehuwd in Tilburg met Geertruida Bemelmans. Het vervolg van onze stamboom situeert zich dan ook in Tilburg.

Vele familienamen zijn ontstaan uit een plaatsnaam ( Van Mierlo of Van Dongen ) en vaak is ook de naam van de vader omgevormd tot familienaam ( de zoon van Hendrik noemt bijvoorbeeld Joannes Hendrikszoon, Hendrikzn, Hendriksen, Hendriks ). De afkomst van onze familienaam Coolen zou ontstaan zijn door een omvorming van de voornaam Nicolaas, als patroniem Co ... Colen en Coolen.

Het is mijn schoonzuster José Leijten die het zenuwslopende werk heeft heeft gedaan in het onderzoek naar de stamvaders van de familie Coolen, waarvoor dank. Op dit moment loopt haar onderzoek een beetje geblokkeerd op ene Waltherus Coolen. Het is ook begrijpelijk wanneer men struikelt op documenten zoals dit voorbeeld. Ondanks de beste bedoelingen van de zeer hulpvaardige archiefdiensten.

 

Tevens bevat deze databank de afstammelingen van Laureijs Groeijs genaamd "Colen" uit Tilburg.  Deze familie behoort tot de voorouders van mijn moeder.

 


Terug naar het begin van deze Pagina

Donders

De herkomst van de naam Donders ligt in een scheldnaam of bijnaam van een persoon ( de Donder genaamd ) met een zware stem of met een lelijk uiterlijk.

De gegevens van de "Donders" op deze website, zijn voor zover deze betrekking hebben op onze stamboom, overgenomen uit het boekje "het Tilburgse geslacht Donders". Dit boekwerk is voor het eerste uitgegeven in 1938 en is tot stand gekomen na jarenlang onderzoek door Ir.J.van der Eerden en P.W.F. Donders. Er zijn vernieuwde uitgiftes in 1982 en in 1996.

Alhoewel de personen van de eerste 8 generaties in het boek "De Beer" worden genoemd, is het de schrijver(s) gelukt om de naamsverandering in "Donders" die plaats vond +/- 1600,  te verklaren.

Het boekje en alle gegevens van dit geslacht, wat in het boekje begint in Tilburg in het begin van de 14de eeuw, wordt beheerd door de "Stichting Familiearchief Donders", en is ook bij die stichting verkrijgbaar. Het doel van deze stichting is om de gegevens met betrekking tot alle afstammelingen van dit geslacht actueel te houden.

Contactadres ;

Stichting familiearchief Donders

Antoine Artsplein 25

5037 RS  Tilburg  Nederland

www.dondersnieuws.nl

Het boekje is een aanrader, mede omdat er nogal veel achtergrond informatie over dit geslacht in vermeld staat. Auteursrechten beletten mij meer van de inhoud van het boekje te publiceren.

In de gegevens van de databank op deze website, waarin verschillende families zijn verzameld, vindt u meerdere malen de eerste generaties uit dit boekje terug als onze voorouders. Het komt dus voor dat men in het onderzoek naar je voorouders, en hoe verder men terug gaat in de tijd, meermaals dezelfde personen tegen komt. 

Er zou ook nog een Limburgse en Belgische stamboom Donders bestaan, waarmee tot op heden geen relatie is vastgesteld. 


Terug naar het begin van deze Pagina

 

Leijten

De familienaam Leijten is in de meeste gevallen een afgeleide van het matroniem Aleijt. Er is al sprake van ene Gielis Leyten in Diest anno 1449.

Onderzoek verricht door José Leijten.

 


Terug naar het begin van deze Pagina

 

Mutsaerts

De gegevens op deze website zijn afgestemd met de publicatie in het boek "De nakomelingen van Mutsart-Mutsaerts-Mutsaers-Musters" van 1270 tot 2000 door J.C.F. van Osch. Uit dit boek...

Oorsprong van de familienaam

Waar vindt de familie zijn oorsprong, hoe is de naam Mutsaer(t)s ontstaan en hoe liggen de onderlinge verbanden tussen de leden van deze zeer uitgebreide stam?

Het in onbruik geraakte woord mutsaard of mutserd betekent takkenbundel. Het werd ook als verzamelnaam gebruikt, in het bijzonder als aanduiding voor het hout waarmee het vuur gestookt werd om iemand levend te verbranden oftewel de brandstapel. In het gezegde, 'Hij weet waar Abraham de mosterd haalt" is het woord mosterd een verbastering van mutsaard. De uitdrukking "Het riekt naar de mutsaard" betekende dan ook weinig goeds. Wanneer deze uitdrukking gebruikt werd, verdacht men iemand van ketterij. Ook in de Romeinse tijd werd het woord mutsaard gebruikt. Een mutsaard was verantwoordelijk voor de veiligheid van de keizer. Hij was diegene die voor een optocht van de keizer uitliep en de opdringende menigte wegjoeg, waarbij hij takkenbossen gebruikte.

In 1977 is door uitgever Mercurius een boek uitgegeven 'Geschiedenis van de Antwerpse Straatnamen', door Lic. Robert vande Weghe. Onderstaand een gedeelte uit blz. 33 1.

MUTSAARDSTRAAT (voorheen (Lange) Minderbroedersstr.)
'Pas in akten van 1495 vinden we de Mutsaardstraat aangeduid als nyeustrate daer men van Clapdorp ten godsbuyse vanden minderbruederen waert gact. Waarom deze straat niet dadelijk tot op de belangrijke verkeersader van het Klapdorp werd doorgetrokken? Kennelijk omdat één of ander eigendom tussen de Achterstraat en het Klapdorp in de weg stond. Volgens Thys zou dit het erf van familie Mutsaert zijn geweest. Deze geslachtsnaam gaf het ontstaan aan verscheidene huisnamen in deze buurt, met de betekenis 'takken bos, bundel rijsthout'- (Fr. fagot). In een akte van 1510 komt het huis 'den mutsaert' voor en in een akte van 1583 de huizen 'den grooten ende den cleynen mutzacrt'. Aan de noordzijde van de aanpalende Korte Achterstraat vermeldt Ketgen 'groenen mutsaert' en 'grooten mutsaert' en in de Mutsaardstraat op de noordelijke hoek van de Korte Achterstraat vinden we in de zgn. officiële wijkboeken het huis' den ouden mutsaert', enz."
Mutsaertstraat, zie Mutsaardstraat. Tot zover het citaat.

Zeker in relatie tot de wat ongunstige betekenis van het woord mutsaard zou het bevredigend zijn geweest te ontdekken dat de Mutsaer(t)s afstammelingen zijn van de dappere ridder Lisois de Monasterie, die in het jaar 1069 de Engels rivier de Aire overstak om hele legers naar de vergetelheid te vechten, maar dit is helaas weinig aannemelijk, aangezien de naam, zoals het woord, duidelijk zijn oorsprong vindt in de lage landen.

Ik had gehoopt in dit onderzoek een bewijsbare afstamming te vinden van onze tot nu toe oudst bekende voorvader Laureyns Mutsaerts, geboren in 1370 en stamvader in mijn vorige onderzoek, maar helaas ben ik daar niet in geslaagd. De meest waarschijnlijke oudst bekende voorvader is Meeus Mutsart, geboren rond 1270. Deze optie is daarom als genealogie opgenomen in dit boek. Een van zijn zoons is Arnt (Arnold) Mutsart, schepen van St. Michielsgestel en 's-Hertogenbosch (zie zegel). Een dergelijke afstammingslijn is ook op te zetten met Gooswijn Mutsart die overleden is vóór 1367 en dus in dezelfde tijd leefde. Hij woonde in Boxtel. In 1325 is er sprake van een Johannes Mutsart uit Tienen, een plaats tussen Luik en Brussel, en in 1368 van een Musaerts uit Turnhout.

Einde citaat uit het boek van J.C.F. van Osch

===========================

Vervolgens zou ik de verklaring van de familienaam volgens de Familie Metsaars uit Rijen willen weergeven. ( aangedragen door Hans Metsaars die samen met zijn neef Willem nogal wat gegevens heeft aangedragen van de families Metsaars, Metsaers en Biemans )  

 

De namen Mutsaer(t)s, Mutsers, Mudsarts e.d. evenals Metsaer(t)s, Metsaars, Metsers  e.d.  stammen af van de naam: M i i d s a e r d s  (d=t).

M ĭ d s a e r d s (met een liggend halfmaantje op de ĭ )  is de plaatsaanduiding van een strook land aan weerszijden van de Gilze grensbeek (de Wouwer) met als centrum het gebied rond de kleine Bolberg (Bavel) en de Eikberg.

Mĭdsaerds ligt ingeklemd tussen Lage Aard (Dorst, Molenschot) in het Noorden en Hooge Aard (Ulvenhoutse bossen) in het Zuiden.

Mĭdsaerds werd op een tweetal manieren geschreven.
Rond Breda met één  i  plus een verlengd uitspraakteken, een liggend halfmaantje.; dus M ĭ d s a e r d s  (in plaats van een punt op de i dus een liggend halfmaantje); en elders met twee i 's met oftewel puntjes op de i 's oftewel een verlengd uitspraakteken, dus het liggende halfmaantje in plaats van de puntjes)  Dus M i i d s a e r d s    resp.    M ŭ d s a e r d s  met op de u het liggende halfmaantje.

Met de invoering van de boekdrukkunst werden de uitspraaktekens niet overgenomen en zijn klaarblijkelijk ook de leestekens verdwenen.


Terug naar het begin van deze Pagina

 

 

Peijnenborch

 

De herkomst van de naam Peijnenborgh, Pijnenburg , Poynenborch ....

 

Een deel van de betreffende gegevens op deze website zijn ontleend uit de "Kroniek van de geslachten Pijnenburg en van den Brekel 1290-1990" door ir.CHJ van den Brekel.

 

 


Terug naar het begin van deze Pagina

  Pijlijser

De herkomst van de naam is verder onbekend maar waarschijnlijk heeft het toch iets te maken met de toen gebruikelijke metalen punten van pijlen. Zeker is deze familienaam overgenomen van een van de minnaressen van Hertog Jan I van Brabant(1252/1253).  Zijn eerstgeborene Jan geboren in 1272, verwekt bij zijn minnares Hanneke, kon de titel hertog niet krijgen omdat het een buitenechtelijk kind was en werd als compensatie tot ridder geslagen. Deze zoon gebruikte dan ook de titel "Ridder Jan Pijlijser" waarbij hij verwees naar de familienaam van zijn moeder.

HANNEKE PIJLIJSER, een van de bekendste minnaressen van Jan, omschreven als "vurig" en roodharig. Mogelijk is zij een dochter van Henrick, zoon van Geldulf, de enige vermelde Pijlijser in Brabant in deze periode. Hij was schepen van Brussel tussen 1250 en 1275. De familie Pijlijser stamt waarschijnlijk uit West Vlaanderen.

Ridder Jan Pijlijser (1272), heer van Coeckelberghe bij Brussel, trouwde met Catharina Clutinc en kreeg maar één gekende afstammeling en die gebruikte dezelfde titel. Deze Jan trouwde Oedele dochter van Heer Otten van Valkenvoorde. Door dit huwelijk kwam hij in het bezit van aanzienlijke leengoederen in Drunen en het land van Heusden {NB,NL}.

Jan en Oedele kregen ook maar één kind, werd Jan genoemd en die de titel "Ridder Jan Pijlijser van Valckenvoirdt" gebruikte. Hij trouwde in 1392 met Jonckvrouwe Geertruijt dochter van Heer Willem van Buextel. ( Boxtel {NB,NL}).

Zijn eerstgeborene Willem is een  voorouder van vele Tilburgse geslachten en zijn  zoon Hendrik kocht rond 1500 de boerderij genaamd "waterhoef", later gekend als de Pijlijserhoeve, in Tilburg. ( afgebroken in 1960 en dus meer dan 460 jaar oud ). Zijn eerstgeborene Barbara Willem Pillisers trouwde voor 1495 Peter Niclaes sPapen.

Hun kinderen en kleinkinderen trouwen met ander bekende families uit het toenmalige Tilburgis, waaronder de familienamen Pulskens, Reijnen, Van Boerden, Mutsaerts en Colen.

Op deze website vindt u o.a. de ( nog nooit gepubliceerde ) gegevens van de kwartierstaat van Barbara Willem Pijlijser, door Antoon van de Wiel.

Uiteraard wil ik ook graag mijn dankwoord geven aan de deelnemers van de genealogische discussie groep "soc-nederlandse-adel", waarbij o.a. de heer Hans Vogels, die al jaren samen met de anderen "de Nederlandse adel" onderzoeken en proberen in kaart te brengen.


Terug naar het begin van deze Pagina

 

 

Schellekens en Van Gorp

De familienaam Schellekens kan op verschillende manieren zijn ontstaan. Een ervan is uit de bijnaam "Schelle" als bijnaam voor een persoon die met de bel rinkelt.

Doch voor de meeste personen genaamd Schellekens of Scellekens geldt, (zoals vermeld in het artikel van Jona Schellekens in  GENS NOSTRA 2002), "De naam Schellekens is een patronym afgeleid van Godschalck. Het cijnsboek van Hilvarenbeek vermeldt in 1340 een Scelkinus van Gorp, een verlatijnsde vorm van het Middelnederlands Sc(h)elleken. Zijn nakomelingen noemden zich Schellekens. In de veertiende eeuw woonden er ook elders in Noord Brabant mensen met die voornaam, zoals in Gilze. Misschien dat van hen ook families genaamd Schellekens afstammen.

Van Gorp, van Ghorpe, van Ghoerphe, zijn allemaal verwijzingen naar een gehucht het Gorp. Meerdere gemeentes hadden een dergelijke verwijzing waardoor het ook een naam is die veel voor komt.

 


Terug naar het begin van deze Pagina

 

 

Trompen, Valkenaars, Van de Wiel & Van Rijsewijk

De resultaten van dit onderzoek, die naast de andere families op deze website worden vermeld, is volledig het resultaat van de voortdurende inspanningen van Antoon van de Wiel, woonachtig te Enschot. Hij heeft deze gegevens voor de directe familieleden prachtig samengevat in enkele boekjes en in ruime mate voorzien van achtergrond informatie betreffende de familie en de herkomst.

De titels van deze boekjes ;

300 Jaren van de Wiel : Kwartierstaat van de Wiel - Trompen

Terug naar het begin : Van van de Wiel - Trompen terug naar Arnulf van Metz

300 Jaren familiegeschiedenis in het land van Hertog Jan : Kwartierstaat Van de Wiel - Valkenaars

De naam Van de Wiel komt in vele variaties voor, waaronder : van Wiele, van den Wiele, van der Wielen, van de Wille, Vanduille, Van der Weel, Verwiel en Verwijlen. Een deel van de geschiedenis van de families Van de Wiel, met name de voorouders genaamd Trompen, is ontleend aan het boek "Trompenaars Trompen Tromp" van Drs. L.F.W. Adriaenssen.

De op deze website gepresenteerde gegevens van de familie Van de Wiel, Valkenaars, Trompen & Van Rijsewijk, zijn overgenomen uit de voormelde boekjes van Antoon van de Wiel, die zich grotendeels situeren in Noord-Brabant, meer bepaald de gemeentes Boxtel , Bergeijk, Gemonde, Enschot, Hilvarenbeek, Luyksgestel and Schijndel.

Hij heeft in één bepaalde lijn de voorouders kunnen vinden tot in de 6de eeuw, ene persoon genaamd Arnulf van Metz geboren ongeveer 582.


Terug naar het begin van deze Pagina

 

Van Beurden - Van Boerden

 

Op dit moment verwerken we nog nieuwe gegevens van deze families. Waarbij ons Wim Fase uit Tiel, te hulp is gekomen en ons veel aanvullende informatie en details toe stuurt, en waarvoor wij hem bij deze willen danken.

HERKOMST VAN DE VAN BEURDENS EN EEN BIJDRAGE TOT VERKLARING VAN ONZE ACHTERNAAM

Naamgeving is een gebruik dat zo oud is als de mens zelf en komt al voor sinds de oudste tijden. De bedoeling hiervan is de individuele mens te personifieren in zijn identiteit ten opzichte van andere mensen.

De naamgeving in Europa sinds de Kelten en Germanen ging als volgt. Bij de geboorte werd roepnaam of aanspreeknaam aan mensen gegeven met daarnaast een toevoeging om hun persoonlijkheid te typeren. Deze typering werd later een achternaam, die van generatie op generatie overging. Vaak waren dit bijnamen, een alias die zijn oorsprong vond in een typisch eigen uiterlijk van de persoon of een kenmerk qua lichamelijkheid of karakter. De voorbeelden hiervan zijn legio, zoals de Rode, de Dikke etc.

Bij de Germanen was naamgeving een zeer belangrijk mythisch element. Hun visie op het aardse leven was nauw verbonden met hun godenwereld, omdat deze met de mensheid was verbonden. Het korte aardse leven werd na de dood voortgezet bij de goden. Een kind was een geschenk van de goden en bevestigde de wederzijdse goede relatie. Hoe meer kinderen men had hoe groter hun aanzien in de sibbe was .

Als een kind bij de Germanen werd geboren was dit een echte vrouwen- aangelegenheid waarbij mannen werden geweerd. Na de geboorte onderzocht de vader het kind en als het werd aanvaard, dan volgde na drie dagen een naamgevingsfeest. In andere gevallen werd het kind in het woud achtergelaten ten prooi aan de wilde dieren ; het zou in deze maatschappij toch geen kans maken.

Tijdens het aanvaardingsfeest maakte de vader de naam van het kind bekend. Het was meestal een vernoeming naar een van de voorouders die goed bekend stond. Tevens werd er een soort van rituele doop uitgevoerd. Elk mens had dus een roepnaam, want echte familienamen bestonden er in die tijd nog niet. Om duidelijk te maken uit welke sibbe men stamde, werden vaak de namen van diverse voorvaders achtereenvolgens vernoemd, zowel van vaders- als moederszijde. Toen het Christendom vaste voet aan de grond gekregen had, werden de namen in het Latijn omgezet. Arne wordt Aert, vervolgens Adrianus en Ad, Waltger wordt Wouter enz. De apostelen en heiligen stonden borg voor de meest voorkomende voornamen. Bij de christelijke doop werd de heidense naam van een Latijns sausje voorzien en ter nadere aanduiding werd daarna de naam van de vader vermeld: Jan zoon van Peter, Jan Peterszone of Jan Peterse. Deze groep achternamen noemen wij nu de patroniemnamen, zijnde afkomstig van de patron, de patriarch van de familie.

Daarnaast zijn er veel achternamen afkomstig van bijnamen of aliasnamen, die je weer in subgroepen kunt indelen. Zichtbare bijnamen zoals de Dunne, de Zwarte of bijnamen van een status afgeleid, zoals de Rijke, de Vrome of de Goede. Deze namen komen sinds eind 15e begin 16e eeuw voor.

Als derde zie je veel achternamen die afgeleid zijn van een beroep: de Smid, de Bakker en de Visser. Deze
namen komen voor vanaf het begin van de 15e eeuw. Als vaak oudste familienamen zie je achternamen die afkomstig zijn van een toponiem. Dat zijn namen die zijn afgeleid van een vroeger bezit: een hof, een land, een borgh, een dal, een lager gelegen vruchtbaar stuk land, enzovoorts. Familienamen die al lang niet meer bestaan en waar wij de betekenis moeilijk of niet kunnen achterhalen. Ook bij plaatsnamen moet je goed opletten, ze kunnen oud en recent zijn.

Veranderende achternamen kunnen ook moeilijkheden opleveren. In onze familie kwam het voor dat de achternaam die van een toponiem afkomstig is, werd veranderd in een naam afgeleid van een beroep. Er is een van Beurden, die vernoemd werd naar zijn vaardigheid (wagenmaker) en Willem Rademaker werd genoemd. Aangezien niet alles bewaard is gebleven, zijn veel achternamen ook niet meer te achterhalen. Als een Van Beurden indertijd verhuisd is van Tilburg naar Den Bosch en hij wordt vanaf dat moment Van Tilburg genoemd is het duidelijk dat er geen familieverband is met andere Van Tilburgen. Zo zijn de  voorbeelden legio aan te vullen. Als een familie van maatschappelijk aanzien veranderde in negatieve of positieve zin werd een andere toevoeging gegeven in de zin van een andere achternaam. Als laatste voorbeeld de namen Van der Heiden of Van den Heuvel. Deze namen kunnen op verschillende plaatsen en op uiteenlopende momenten tot stand gekomen zijn, zonder dat er sprake is van familieverband.

In de oudst bekende Cijnslijst van het Hertogdom Brabant uit 1340 worden in de omgeving van Tilburg 865
grondbezitters genoemd en van dit aantal zijn er 175 die met een familienaam worden vermeld. Het merendeel wordt dus nog vermeld met het patroniem zoals Claes Willemse, driekwart van de mensen voerde toen nog geen familienaam. Van deze familienamen zijn er ongeveer 25 die de eeuwen hebben getrotseerd, waaronder onze achternaam Van Beurden.

De middenletter D is onlosmakelijk verbonden met onze familienaam en komt reeds in de 13e eeuw in Tilburg voor. Het voorzetsel VAN wijst op een plaats van herkomst. De Borde en de Boerde, Beurig, Beuren etc. zoals ook veel plaatsnamen van kleine dorpen in Luxemburg, Duitsland en Frankrijk, hebben een gemeenschappelijk kenmerk namelijk dat ze rond het jaar duizend zijn gesticht. Blijkbaar door een verwante bevolkingsgroep. De toponomische overeenkomst is, dat het allemaal om plaatsnamen gaat met de overeenkomst dat ze laag zijn gelegen bij of aan het water en ze vruchtbare grond kennen. Kortom een verwante groep mensen met een boerenachtergrond, die het aantrekkelijk vond om er zich te vestigen.

In het geval van onze achternaam is het verrassend dat in Tilburg een waterloop in de Schijf liep die de
Bedbuer heette. Ondanks de vele plaatsnamen die in Europa uiting gaven aan dit toponomische begrip is Tilburg de bakermat van alle Van Beurdens die gronden hadden aan de genoemde beek, en daar hun boerderij(en) en eigendommen, naar alle waarschijnlijkheid, al voor het jaar duizend bezaten.
De Bossche Van Beurdens, waar ook een toponomsche gesteldheid buiten de stadswallen ligt met een overeenkomstige benaming, blijken het begrip daar te hebben overgeplaatst, maar stammen zeer zeker ook uit het Tilburgse. Dit bewijst een telling in de doop-en overlijdensregisters in de beiden plaatsen.

Jan Trommelen (1924) schreef samen met zijn zoon het boek Tilburgse toponiemen in de 16e eeuw. Een tentatieve reconstructie en naamsverklaring. (Tilburg,1994, ISBN nr.90-74418- 3-1: Tilburgse bronnenreeks 1,496 blz.) Op  pagina 127 bij nummer 16 is sprake van een van de meest bijzondere veldnamen en zeker voor onze familie. Hier is namelijk sprake van een waterloop in de herdgang de Schijf, die de Bedbuer werd genoemd. De oudste naam was Buer of Buerde. Aangezien hier in 1160 op grond van de Tilburgse heer Giselbert de eerste Tilburgse houten kerk werd opgericht, de voorloper van de huidige Heikese kerk een kleine 100 meter verderop, werd aan het begrip Buerde het begrip Bed toegevoegd. Hierover zo dadelijk meer. Het kerkje werd overigens door de wereldheren van het bisdom Luik bediend. Onze familienaam is afkomstig uit dit oudste deel van het nabij het centrum gelegen grondgebied.

Bij de Tilburgse Bedbuer kwamen veel wegen samen uit de herdgangen. Op dit kruispunt van wegen vanuit de Hoeven, de Rijt, de Herstal, de Veldhoven en Corvel, bevond zich het eerste centrum van Tilburg. Het stuk grond ligt op de splitsing van de huidige Boomstraat en Elzenstraat. Het is altijd in het bezit geweest van de kerkfabriek. In het begin van de vorige eeuw is er een parochieschool en een nonnenklooster gebouwd, die nog altijd aanwezig zijn. Dit in tegenstelling tot de prachtige Noordhoekse kerk, die enige deccenia geleden ten prooi is gevallen aan stads- en geloofsvernieuwing.

De Buerde liep vanuit de Schijf langs de herdgangen de Herstal en Waterhoef naar de Hasselt en verder langs de Stokhasseltsestraat naar het noorden toe, waar zij uitmondde in de Sloprijt. Deze liep uit in de Lei, die
later onder Heukelom richting Oisterwijk, Voortse Stroom wordt genoemd. Via Haaren ging het dan richting
Orthen en Den Bosch om uiteindelijk in de Maas uit te stromen. Deze waterloop is zoals de meeste Tilburgse
waterlopen opgenomen in het rioleringsstelsel. Overigens ontsprong de Buerde bij het Hagelcruijs in de directe omgeving van de Schijf. Op de samenkomst van veldwegen, bij de plaats waar nu de Elzenstraat in de Boomstraat uitkomt, stond indertijd dit Hagelcruijs. Hier dichtbij ligt nu het Hagelkruisplein. 

De Schijf, Skeib, Scijve, Skive, Skeit, Schip en Schippen zijn woorden voor bosbouw, en alles wat daarmee samenhangt en tot deze begripssfeer behoort. Ook de omheinde ruimte waar binnen de dingbanc, de dingvergadering werd gehouden , een burengericht. Oorspronkelijk werd met de Scijve de dingvergadering zelf aangeduid. In dit opzicht is het goed verklaarbaar dat hier, waar de volksvergadering werd gehouden, na de kerstening een kerkje werd gebouwd. Opvallend is dat de Eikstraat, met mogelijk een heilige eik, vlakbij
loopt en samenvalt met de plaats van de kerk. Later is iets verderop een nieuwe kerk gebouwd, op het Heike,
waarna het centrum zoals wij dat nu kennen iets opschoof naar zuidoosterlijke richting. 

De Schijf maakte in de vroege Middeleeuwen deel uit van een uitgestrekt bosgebied. De heides ontstonden pas later door roofbouw en overbeweiding. Ik stel dat de naam Van Beurden ingang vond rond het jaar duizend toen onze daar boerende voorouders via hun kinderen verderop trokken voor nieuwe ontginningen langs de waterloop de Buerde. Hun zonen noemden zich Van Buerde en splitsten zich in diverse takken, bijvoorbeeld een noordelijke tak die via de Rijt in de Heikant uitkwam en een zuidelijke tak richting Kerck en Oerle. De verspreiding vond vooral via gronden langs waterlopen plaats en zo kwamen zij terecht in Oisterwijk en uiteindelijk ook in Den Bosch, via handel in boerenproduchten op de plaatselijke markten. De Lei en verderop richting Den Bosch was vroeger bevaarbaar en als vervoersader voor landbouwproducten in gebruik.

De naam Bedbuer komt in het Rijn- Maasland meer voor en betekent letterlijk : Bedehuis. Een zeer oude naam voor een kerk. Bedbuer is een samenvoeging van twee Germaanse woorden bido en buer of buerde. Bido is gebed, of bede en burja: keet, hok, schuur. Zo zou Bedbuer dus gebedsschuur betekenen.
In het etymologisch woordenboek is de betekenis van bura: huis, vertrek. Boer zou hier dan woning zijn en boer hangt samen met buur, nabuur. Bedbuer wil dan letterlijk zeggen: bedehuis. B”rde komt nog steeds in het Duits voor in de betekenis van vruchtbaar laaggelegen gebied en zal dus aan het water of een waterloop liggen. Het woord is afkomstig uit het Middelnederduits "geb”rde" wat betekent: wat iemand toekomt of toebehoort. Dit lager gelegen gebied was altijd gelegen bij een nederzetting of dorp.

In het Tilburgse geval was deze Buerde gelegen in de Schijf. Na de kerstening werd hier een houten kerk gebouwd en werden kerk en waterloop aangeduid als De Bedbuer. Onze voorouders hadden hier hun vruchtbare laaggelegen gronden en hun boerderij(en) en later werden het letterlijk de buren van de kerk. Duidelijk is dat zij boeren waren. Dus de theorieën die nu opgang doen over de herkomst van onze achternaam, bevatten allen een klein stukje van de waarheid. Namen als Van Boerden, Van Buerden enzovoort, hebben met deze schrijfwijze niets uit te staan met eventuele familienamen, die gelijkenissen vertonen zoals Van Buren. Laat staan dat het familie zou zijn.

De theorie dat onze voorvaderen van een ver afgelegen locatie afkomstig zouden zijn (uit Duitsland of
Luxemburg of Frankrijk) is niet correct, al ligt er wel een verband. Deze veelal kleine dorpen en gehuchten
waarvan ik er diverse bezocht heb liggen allemaal naast of aan het water zoals Beurig aan de Saar en nu deel
uitmakend van Saarburg. Er zijn vruchtbare gronden en ook nu nog wonen en werken daar boeren. Dit gaat ook op voor de plaatsjes in de Eifel en Luxemburg en Noord Frankrijk. Deze plaatsjes zijn allemaal gesticht rond het jaar 1000 en hebben hun benaming te danken aan hun omgevingsgesteldheid. Het zijn dus plaatsnamen gevormd uit een toponiem en hun naamgevers waren kolonisten uit Denemarken en Zweden en enkele Noren die deze plaatsen stichtten als uitvloeisel van de Vikingentochten. Als je de geschiedenis van de Noormannen naslaat, zie je dat deze diep in het Frankenland zijn binnengedrongen. Op hun snelle en wendbare boten zijn zij op al deze plekken geweest, evenals in Noord-Frankrijk.

Vermeldingen over die Bedbuer zijn te vinden in het gemeente-archief van Tilburg en in de Oisterwijkse
protocollen:
- die Bedbuer GAT R 262; 35 v o;
- in die Schijve bij den Bedbuer GAT R 263; 27 R o

Vermeldingen in de Oisterwijkse protocollen over die Bedbuer:
- gebuerwech ten Bedbuer waert aen in die Scijve R 144:15 o (1423)
- in die Scijve van Tilborch omtrent den Bedbuer R 158: 7 v o (1450)
- aan de Bedbuer R. 143: Ro (1421).

Uit het voorgaande blijkt hoe wij aan onze familienaam zijn gekomen, die toch wel bijzonder is. Hoe het
topografisch begrip in een redelijk groot gebied is verspreid en naam gaf aan nog al wat dorpjes en gehuchten
in de ons omringende landen. Alleen hier in Tilburg is dit begrip uiteindelijk verbonden aan onze familie en
staat borg voor een unieke achternaam, waar wij trots op mogen zijn.

BRON: AD VAN BEURDEN ALPENWOUD 521 5022 MK TILBURG 

 


Terug naar het begin van deze Pagina

Van Dalem Van Dongen

Zoals geldt voor Barbara Willem Pijlijser zal ook Jan Roelofszn Van Dalem Van Dongen deel uit maken van de kwartierstaat van veel Brabanders.

Om de nummering van onze kwartierstaten te beperken zijn we gestopt met nummeren voor de individuele kwartierstaten en zijn we opnieuw begonnen te nummeren vanaf deze Barbara Willem (BwpNr.) of Jan Roelofszn (VDvNr.)

 


Terug naar het begin van deze Pagina

Van Meel

De familienaam "Van Meel" vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in een plaatsnaam zoals Meel in Nederland of Meerle, een dorpje bij Hoogstraten in de provincie Antwerpen België. En het zal wel correct zijn, want als een bewoner van Meerle verteld over zijn woonplaats, dan klinkt dat wel als Meel.

Andere bronnen spreken over een afgeleide van "Van Merlen" ( afgeleide van merel ) of "Van Medele" ( een groot bos ten oosten van Kortrijk ).

Zover als het onderzoek nu gevorderd is ( tot begin 19de eeuw ) verblijven de voorouders van deze tak van de familie in Antwerpen België.

 


Terug naar het begin van deze Pagina

Van Mierlo

De familienaam "Van Mierlo" vindt zijn oorsprong in de plaatsnaam Mierlo, een dorpje bij Eindhoven in de provincie Noord-Brabant Nederland. Er is reeds sprake van ene Makirius de Mierle, in Mechelen anno 1333.

Een Loo is een oord met jong eikenhout bezet ( akkermaalsbos ), waarbij men van de bast van de jonge boompjes looivloeistof maakte voor de leerlooierij.

Het onderzoek naar de de voorouders van mijn echtgenote, zijn we na 5 generaties vanuit Antwerpen terecht gekomen bij de Eindhovense tak Van Mierlo. En met de informatie verkregen van/via Hans van Mierlo, waarvoor veel dank, weten we dus dat we afstammen van de Jan van Mierlo ~1525 in Aalst.

Een van zijn afstammelingen ( waaronder ook verschillende burgemeesters van Gestel en Eindhoven ) is na enkele generaties in 1754 "Arnoldus Adrianus" geboren te Retie ( of toen genaamd Rethy ) in de provincie Antwerpen België.

Deze Arnoldus verhuisde samen met zijn vader Joannes Antonious die ondertussen weduwenaar was, terug naar Eindhoven. Arnoldus trouwde in 1785 en stichtte aldaar zijn gezin. Zijn tweede zoon Henricus trekt in het begin van de 19de eeuw naar Antwerpen België, waar dan ook het vervolg van onze stamboom ligt.

Verder hebben we gevonden dat middeleeuwse "Heren van Mierlo" deel uit maken van onze voorouders ( zoals dat het geval is voor vele Brabanders ), doch voorlopig nog niet voor de meer recente families Van Mierlo in dit bestand.

De geschiedenis en genealogie van deze heren en het plaatsje Mierlo wordt beschreven door Hans Vogels in zijn publicatie "MIERLO zijn oudste heren en hun familie" uitgegeven door de HEEMKUNDE KRING MYERLE in 1999.


Terug naar het begin van deze Pagina

 

Overige familienamen

Tijdens het onderzoek naar onze voorouders en hun nakomelingen zijn we een aantal familienamen meerdere keren tegen gekomen. In onze nieuwsgierigheid hebben we geprobeerd om de link te leggen tussen deze personen met dezelfde familienaam. Hierdoor ( gebruik makend van Isis het digitale archief, en andere persoonlijke websites als bron ) hebben we kleinere stambomen gecreëerd van andere families ( meestal afkomstig uit de provincie Noord-Brabant ), onder andere ;

Castelijns - Couwenberg ( Cauwenbergs ) - Eijkens - Fiers - Goossens - Hendriks - Jansen ( Janssens ) - Jacobs - Robben - Van Hoof ( Hove ) - Van Iersel - Verhagen - Vermeulen - Verstijnen - Wollaert.

Kijk eens in de volledige lijst met familienamen voor de familie van uw interesse.

Napoleon voerde rond 1800 de bevolkingsregisters in bij de gemeentelijke besturen en maakte daarbij het gebruik van een familienaam verplicht, maar "...... het idee dat 'iedereen ten tijde van Napoleon een familienaam kreeg' niet geheel juist is. Velen hadden al een familienaam...". Bron: Voorouders in beeld : stamboom en familiegeschiedenis / Rob van Drie (red.). - Utrecht : Stichting Teleac/NOT, 1997. - 255 p. : ill. - ISBN 90-6533-443-2. (p. 64)  

 

Een korte verklaring van een aantal familienamen van onze voorouders ;

- Bemelmans is afgeleid van een plaatsnaam ( Bemelen in NL , of Bemel in BE )

- Hesemans, Heesmans of Van Hees, allen als afgeleide van de plaatsnaam Hees.

- Remmers is afgeleid van Reimers als patroniem gebruikt bij Reinmarus.

- Schenck of  Schencke als afgeleide van een beroep ( de wijnschenker )

- Van Geenhoven, afgeleide van Ginhoven, een gehucht van Zondereigen in de gemeente Baarle-Nassau.


Terug naar het begin van deze Pagina